در دنیای تجارت بین‌المللی، ترخیص کالا یکی از مراحل حیاتی و پیچیده‌ای است که هر بازرگان یا صاحب کالا باید با آن آشنا باشد. دو سند مهم در این فرآیند، ترخیصیه و قبض انبار هستند که هر کدام نقش مهمی در روند ترخیص کالا ایفا می‌کنند. در این مقاله، به بررسی دقیق مفهوم ترخیصیه یا سند دستور تحویل، مراحل و اطلاعات مربوط به آن پرداخته و تفاوت‌های آن با قبض انبار را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
تعریف ترخیصیه یا سند دستور تحویل چیست؟
ترخیصیه یا سند دستور تحویل چیست؟
ترخیصیه یا Delivery Order سندی است که توسط شرکت حمل و نقل به صاحب کالا یا نماینده آن (که ممکن است یک ترخیص‌کار گمرکی باشد) صادر میشود. این سند تأیید می‌کند که صاحب کالا تمامی پرداخت‌های قانونی مربوط به حمل و نقل را انجام داده و از نظر شرکت حمل و نقل مانعی برای تحویل کالا به صاحب آن وجود ندارد. پس از صدور ترخیصیه، گمرک اجازه ترخیص کالا را به صاحب آن می‌دهد.
ترخیصیه یکی از مدارک الزامی برای ترخیص کالا از گمرک است. بدون این سند، امکان ترخیص کالا وجود ندارد و شرکت حمل و نقل موظف است در این خصوص همکاری لازم را انجام دهد.
اطلاعات درج شده در ترخیصیه
اطلاعات درج شده در ترخیصیه
در ترخیصیه، اطلاعات مهمی درباره کالا و فرآیند حمل و نقل آن درج میشود. این اطلاعات شامل موارد زیر است:
- مشخصات گیرنده: نام و مشخصات صاحب کالا یا نماینده آن.
- نام کشتی: نام کشتی که کالا با آن حمل شده است.
- شماره بارنامه و تاریخ صدور: شماره و تاریخ بارنامه‌ای که برای حمل کالا صادر شده است.
- بندر بارگیری و بندرتخلیه: محل بارگیری و تخلیه کالا.
- تعداد و نوع بسته‌بندی: جزئیات مربوط به تعداد و نوع بسته‌های کالا.
- شرح کالا: توصیف کامل از محموله.
- وزن خالص: وزن خالص کالا.
- نام شرکت کشتیرانی یا موسسه حمل و نقل: نام شرکت مسئول حمل و نقل.
- مشخصات وسیله حمل: جزئیات مربوط به وسیله نقلیه‌ای که کالا با آن حمل شده است.
- شماره فهرست کل بار: شماره‌ای که نشان‌دهنده تمامی محموله‌ها در یک بار خاص است.
نحوه اخذ ترخیصیه یا سند دستور تحویل
ترخیصیه به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه جامع امور گمرکی صادر میشود. شرکت حمل و نقل اطلاعات صاحب کالا را در این سامانه ثبت کرده و مالکیت کالا را به نام صاحب آن تثبیت می‌کند. سپس، یک کپی از تأییدیه ثبت در وبسایت گمرک در اختیار صاحب کالا قرار می‌گیرد. این فرآیند ممکن است شامل هزینه‌هایی باشد که برای اطلاع دقیق از این هزینه‌ها می‌توان به وبسایت انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران مراجعه کرد.
پس از صدور ترخیصیه، صاحب کالا یا نماینده وی میتواند به سامانه الکترونیکی مراجعه و از طریق آن قبض انبار را دریافت کند.
ترخیصیه با قبض انبار چه تفاوتی دارد؟
تفاوت ترخیصیه با قبض انبار
تفاوت اصلی بین ترخیصیه و قبض انبار در کارکرد و نحوه صدور آن‌هاست:
- قبض انبار: حواله‌ای است که توسط انبارهای عمومی (که تحت نظر سازمان امور گمرکی ایران فعالیت می‌کنند) صادر میشود. این سند نشان‌دهنده نگهداری کالا در انبارهای عمومی است و تا زمانی که قبض انبار صادر نشود، کالا در گمرک باقی می‌ماند.
- ترخیصیه: سندی است که توسط شرکت حمل و نقل بین‌المللی صادر میشود و نشان‌دهنده پرداخت کامل هزینه‌های حمل کالا به شرکت حمل و نقل توسط صاحب کالا است. ترخیصیه به گمرک اعلام می‌کند که کالا میتواند از گمرک ترخیص شود.
مراحل واگذاری ترخیصیه
گاهی اوقات، صاحب کالا ممکن است بخواهد حق ترخیص کالای خود را به شخص دیگری واگذار کند. این فرآیند شامل مراحل زیر است:
- ورود به سامانه Epl.irica.ir: صاحب کالا یا نماینده قانونی او وارد سامانه مذکور شده و از طریق منوی مربوطه وارد صفحه واگذاری ترخیصیه میشود.
- وارد کردن اطلاعات لازم: اطلاعاتی نظیر کد ملی شرکت حمل، شماره بارنامه و سایر جزئیات موردنیاز در فرم ترخیصیه وارد میشود.
- تأیید و انتقال ترخیصیه: پس از تأیید صحت اطلاعات، ترخیصیه به شرکت یا شخص جدید واگذار میشود.
چگونه از ثبت صحیح ترخیصیه یا سند دستور تحویل مطمئن شویم؟
برای اطمینان از ثبت صحیح ترخیصیه، صاحب کالا باید به سامانه امور گمرکی مراجعه کرده و گزینه “بررسی وضعیت ثبت ترخیصیه” را انتخاب کند. این سامانه رسید ثبت ترخیصیه را به صورت الکترونیکی نمایش می‌دهد که شامل موارد زیر است:
- کد ملی و مشخصات شرکت حمل و نقل
- شماره مانفیست
- شماره بارنامه
- مشخصات صاحب ترخیصیه
- نام و مشخصات کشتی و سفر
- لیست کانتینرها و شماره آن‌ها
فورواردر و کریر: نقش‌های کلیدی در حمل و نقل بین‌المللی
فورواردر و کریر: نقش‌های کلیدی در حمل و نقل بین‌المللی
در فرآیند حمل و نقل بین‌المللی، دو نهاد مهم وجود دارند: فورواردر و کریر.
- فورواردر: شرکت حمل و نقلی که وظیفه انتقال کالا را از طریق مختلف (دریایی، زمینی، هوایی، ریلی) بر عهده دارد. فورواردرها به عنوان واسطه‌ای بین کریر و صاحب کالا عمل می‌کنند.
- کریر: شرکتی که مالک وسایل حمل و نقل (مانند کشتی یا کامیون) است و مسئولیت اصلی حمل کالا از مبدا به مقصد را بر عهده دارد. کریرها معمولاً در بسیاری از کشورها نمایندگی دارند و تمامی مسئولیت‌های قانونی مرتبط با حمل و نقل کالا با آن‌هاست.
پرسش و پاسخ در مورد ترخیصیه یا سند دستور تحویل
چه اطلاعاتی در ترخیصیه درج میشود؟
مشخصات گیرنده، نام کشتی، شماره بارنامه، بندر بارگیری و تخلیه، تعداد و نوع بسته‌بندی، شرح کالا، وزن خالص، نام شرکت کشتیرانی، مشخصات وسیله حمل و شماره فهرست کل بار.
تفاوت اصلی بین ترخیصیه یا سند دستور تحویل و قبض انبار چیست؟
قبض انبار توسط انبارهای عمومی صادر میشود و نشان‌دهنده نگهداری کالا در گمرک است، در حالی که ترخیصیه سندی است که شرکت حمل و نقل صادر می‌کند و تأیید پرداخت هزینه‌های حمل توسط صاحب کالا است.
آیا می‌توان ترخیصیه را به شخص دیگری واگذار کرد؟
بله، صاحب کالا میتواند از طریق سامانه الکترونیکی، ترخیصیه را به شخص یا شرکت دیگری واگذار کند.
هزینه صدور ترخیصیه یا سند دستور تحویل چگونه محاسبه میشود؟
هزینه‌های صدور ترخیصیه بسته به شرایط مختلف متغیر است و می‌توان آن‌ها را از طریق وبسایت انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران بررسی کرد.
فورواردرها چه نقشی در حمل و نقل بین‌المللی دارند؟
فورواردرها مسئولیت هماهنگی و انتقال کالا از کشور مبدا به مقصد را از طریق روش‌های مختلف حمل و نقل بر عهده دارند.
کریرها چگونه در حمل و نقل بین‌المللی فعالیت می‌کنند؟
کریرها شرکت‌هایی هستند که خود مالک وسایل حمل و نقل هستند و مسئولیت اصلی حمل کالا را بر عهده دارند.
چگونه می‌توان قبض انبار را پس از صدور ترخیصیه دریافت کرد؟
صاحب کالا یا نماینده وی میتواند با مراجعه به سامانه الکترونیکی مربوطه، قبض انبار را پس از صدور ترخیصیه دریافت کند.
آیا می‌توان ترخیصیه یا سند دستور تحویل را به صورت فیزیکی دریافت کرد؟
خیر، فرآیند صدور و انتقال ترخیصیه به صورت الکترونیکی انجام میشود.
آیا ممکن است ترخیصیه پس از صدور اصلاح شود؟
در صورت نیاز، ممکن است با هماهنگی شرکت حمل و نقل و گمرک، اصلاحاتی در ترخیصیه انجام شود.
نتیجه‌گیری
ترخیصیه و قبض انبار هر دو اسناد حیاتی در فرآیند ترخیص کالا از گمرک هستند. آشنایی با این اسناد و مراحل اخذ آن‌ها به صاحبان کالا کمک می‌کند تا فرآیند ترخیص را به‌درستی و بدون مشکل طی کنند. این مقاله با ارائه جزئیات دقیق، سعی داشت تا تمامی جنبه‌های مهم مرتبط با ترخیصیه یا سند دستور تحویل و تفاوت آن با قبض انبار را پوشش دهد تا صاحبان کالا بتوانند به‌درستی از آن‌ها بهره‌برداری کنند.
منبع: ویکی پدیا
تماس با ما
برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان اینجا را کلیک کنید.
بیشتر بخوانید:
ترخیص ماشین آلات صنعتی از گمرک: راهنمای جامع
انواع کشتی‌های تجاری و کاربردهای آن‌ها در حمل‌ونقل دریایی -انواع کشتی های حمل و نقل
ترخیص کالا از گمرک شهریار تهران: مراحل ترخیص کالا از گمرک شهریار
